De tranen van Naomi Campbell: huilen voor de kijkcijfers
Door Gert VerbeekNaomi Campbell laat vrijelijk tranen vloeien in de vorige week verschenen videoclip bij het nummer Drone Bomb Me van zanger Anohni, voorheen bekend als Antony Hegarty van de band Antony and the Johnsons. Het supermodel heeft in de clip de rol van de zanger overgenomen en raakt zichtbaar geëmotioneerd door de inhoud van het liedje dat ze playbackt. Komen tranen in videoclips voort uit onvervalste emoties of worden ze louter ingezet als marketinginstrument?
De historische huilbui waar ik tijdens het kijken naar Drone Bomb Me onmiddellijk aan moest denken was die van Sinéad O'Connor in het door Prince geschreven Nothing Compares 2 You (1990). De geplengde tranen leverden de Ierse zangeres drie MTV Awards op, onder meer in de categorie Video Of The Year die in 1990 voor het eerst aan een vrouwelijke artiest werd uitgereikt. Parodieën konden niet uitblijven, zoals die van Gina Riley in de Australische sketchshow Fast Forward.
Videocliptranen zijn slecht voor de make-up, maar goed voor de kijkcijfers. Geen wonder dat O'Connors videoclip een paar decennia later nog steeds inspiratie is voor nieuwe generaties clipmakers. In de afgelopen jaren waren het onder meer Miley Cyrus en Janelle Monáe die hun privéleed uitgebreid, ongegeneerd en in close-up uitstalden. In tegenstelling tot Nothing Compares 2 You laat Cyrus in Wrecking Ball (Director's Cut) (2013) haar close-up niet onderbreken door sfeerbeelden uit herfstig Parijs. Ook hoeft de kijker niet te wachten tot het laatste refrein om vocht over wangen te zien glijden – de Amerikaanse actrice en zangeres is al in tranen voordat de clip goed en wel is begonnen.
Janelle Monáe heeft zich voor haar video bij de single Cold War (2010) expres dusdanig dicht bij de cameralens laten zetten dat het net lijkt alsof ze zichzelf een passend gemillimeterd O'Connor-kapsel heeft aangemeten. De achtergrond blijft zwart zodat de kijker niet wordt afgeleid en recht in de ogen van de zangeres blijft kijken. De verduisterde studio is ook het decor waar de videoclipregisseur zangeres Jennifer Nettles van het Amerikaanse countryduo Sugarland heeft geplaatst in het promotiefilmpje bij Stay (2009).
Emoties zijn in close-up lastig te veinzen. De vocalist valt door de mand als ze niet oprecht zijn. Bij gespeeld verdriet moet de zanger of zangeres over voldoende acteertalent beschikken om geloofwaardig over te komen.
Gwen Stefani overtuigt mij niet in haar poging om het droog te houden in de videoclip bij de single Used To Love You (2015). Vecht ze tegen haar tranen of is ze gefrustreerd omdat de tranen juist uitblijven? Ik krijg het gevoel 3 minuten en 47 seconden naar iemand te kijken die last heeft van emotionele constipatie.
Wanneer is een traan echt en wanneer is hij aangebracht door een grimeur? Ik verdenk Taylor Swift ervan vals te spelen, omdat ik de onvermijdelijke traan in Teardrops On My Guitar (2007) vanwege de montage niet tot ontwikkeling heb zien komen. Swift maakt een te onderkoelde indruk om ons te doen geloven dat haar vochtige oog het gevolg is van persoonlijk leed.
Een mens kan natuurlijk ook overdrijven zoals Selena Gomez in The Heart Wants What It Wants (2014). Voordat de muziek begint kun je popster in een geluidsopname met gebroken stem horen jammeren over een teleurstellend verlopen relatie. Het is de opmaat voor een dijkdoorbraak die het water vanaf 2:42 in alle hevigheid over de wangen doet rollen. Het openlijke verdriet leverde de zangeres bij YouTube tot nu toe 362.671.331 views op.
Gomez is niet de enige zangeres die haar gevoelens graag publiekelijk laat overkoken. Demi Lovato trok tot nu toe 187.351.500 kijkers door zich op te winden in Skyscraper (2011). Is haar bedroefdheid een overdreven uiting van zelfmedelijden, zien we krokodillentranen rollen of raken de ogen betraand vanwege de hevig waaiende droge woestijnwind? Het blijft niet bij Skyscraper - Lovato jankt in de video bij haar recente single Stone Cold (2016) zo hard dat ze met haar tranen een badkuip kan vullen.
Zangeres Nicki Minaj laat haar tranen in de muzikale minifilm The Pinkprint Movie deel uitmaken van de plot. In Part 1: The Crying Game wordt getoond wat de oorzaak is van de treurnis en wat er gebeurt als iemand zit te huilen achter het stuur van een Range Rover zonder op het verkeer te letten.
Tot nu toe heb ik enkel betraande vrouwen uitgelicht. Zijn er dan echt geen huilende mannelijke popsterren in videoclips te vinden? Het duurde even voordat ik op de openhartige video I Love You (2013) van rapper en motiverende spreker Lil B stuitte. Het hele liedje lang weet hij zich flink te houden, maar als de laatste noot heeft geklonken krijgen de kijkers vanaf 2:57 de volle laag wanneer de hevig geëmotioneerde rapper zijn tranen de vrije loop laat. Op de achtergrond veranderen terrariums in aquariums.
Lil B heeft een Jezuscomplex en offert zijn tranen op omdat hij naar eigen zeggen houdt van ons allemaal en dus niet louter van zijn vrienden, familie, fans, zijn kwispelende hondje en de gele boa constrictor die hij op het punt staat aan te schaffen.
Mannelijke pop- en rocksterren laten de waterlanders over het algemeen liever over aan acteurs of actrices. Een goed voorbeeld daarvan is Muse en de officiële video bij het nummer Muscle Museum (1999). Het duo Godley and Creme nam in 1985 een castingbureau in de armen voor een uitgebalanceerde mix van mannelijke en vrouwelijke gezichten in hun videoclipklassieker Cry. Tussen de figuranten zijn onder meer Mr. T van The A-Team en producer Trevor Horn te herkennen. De huilende hoofden hebben de twee Britse videoclipvernieuwers geen windeieren gelegd; Cry werd in Nederland hun een na grootste hit. De bijzondere manier waarop de gezichten in elkaar overvloeien heeft uitaard ook bijgedragen aan het grote succes.